Powszechnie wiadomo, iż pierwotnie ustalone alimenty mogą zostać zmienione. Ogólną
zasadą jest, iż w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy
dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. W sytuacji zatem, gdy koszty utrzymania dziecka
wzrastają albo zmianie ulega sytuacja majątkowa jednego z rodziców, można wystąpić z
pozwem o podwyższenie alimentów. Jednak czy przesłanką do wystąpienia z pozwem o
podwyższenie alimentów jest również stale rosnąca w naszym kraju inflacja?

Obowiązek alimentacyjny

Przez obowiązek alimentacyjny należy rozumieć konieczność dostarczania przez
zobowiązanego środków utrzymania uprawnionemu, który nie jest w stanie zaspokoić
swoich usprawiedliwionych potrzeb. Świadczenia alimentacyjne na ogół przybierają formę
pieniężną, ale mogą być one realizowane także poprzez osobiste starania zobowiązanego
w sprawowaniu opieki lub wychowania nad uprawnionym, a także mogą polegać na
zapewnieniu uprawnionemu do alimentów wyżywienia, odzieży, mieszkania, lub leczenia.

Od czego zależy wysokość alimentów?

Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów (np. koszty utrzymania, leczenia, wyżywienia), których nie może on pokryć samodzielnie oraz od możliwości majątkowych i dochodowych zobowiązanego do alimentacji, przez które należy rozumieć aktualne zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego do alimentacji, jak również te, które zobowiązany może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Podwyższenie alimentów

Niewątpliwie każde orzeczenie o alimentach może zostać zmienione. Zgodnie z art. 138 k.r.o. „w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”. Przez zmianę stosunków należy rozumieć zwiększenie lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów, oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Czym jest inflacja?

W ostatnim czasie w Polsce inflacja jest pojęciem odmienianym nieustannie przez wszystkie przypadki. Definicja tego pojęcia z kolei wskazuje, że jest to pewien proces, w którym stale rośnie poziom cen towarów i usług.

Czy inflacja stanowi przesłankę do podwyższenia alimentów?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Wskazać bowiem należy, iż wciąż rosnąca inflacja – z jaką mamy obecnie do czynienia w Polsce – niewątpliwie tworzy uprawnienie do żądania podwyższenia alimentów. Rosnąca inflacja powoduje bowiem wzrost kosztów utrzymania uprawnionego do alimentów. Poziom cen jest zazwyczaj wyższy niż wskaźnik inflacji – dotyczy to w szczególności cen produktów żywnościowych, cen paliw i energii oraz usług. Rosną koszty wyżywienia, transportu, środków higieny, korepetycji oraz zajęć sportowych. Natomiast z drugiej strony inflacja powoduje wzrost zarobków zobowiązanego do alimentacji – wynagrodzenia podlegają bowiem prędzej czy póżniej waloryzacji.

Co więcej, należy zauważyć, iż w 2023 roku aż dwukrotnie zostanie podwyższona płaca minimalna. Pierwsza podwyżka płacy minimalnej ma nastąpić w styczniu 2023 roku i wówczas minimalne zarobki przy założeniu pracy na pełen etat to: 3.383 zł brutto. Druga natomiast podwyżka płacy minimalnej nastąpi w lipcu 2023 roku i spowoduje wzrost pensji minimalnej do 3.450 zł brutto. Nadto, w 2023 roku przeciętne prognozowane wynagrodzenie ma wynieść 6.935 zł, co oznacza wzrost o prawie 20% w stosunku do obecnej wysokości.

Natomiast zgodnie z danymi udostępnionymi przez GUS, poziom inflacji w Polsce w listopadzie 2022 roku wyniósł 17,4%. Ostatni taki odczyt był obserwowany w 1997 roku. Dla porównania, w maju 2022 roku inflacja wyniosła 13%, a w czerwcu już 15,5%. W następnych miesiącach ceny nadal rosły – inflacja w sierpniu to 16,1%. Jak wskazują ekonomiści, szczyt inflacyjny dopiero nastąpi. Bez wątpienia należy wskazać, iż inflacja w Polsce rośnie w dynamicznym tempie.

Prognozy na 2023 rok również nie są pozytywne. W I kwartale 2023 roku poziom inflacji może wynieść aż 26% i zdecydowanie przekroczy próg inflacji galopującej.

Tak duży wzrost inflacji, przez co należy rozumieć wzrost cen podstawowych produktów niezbędnych do codziennego funkcjonowania, zmianę siły nabywczej pieniądza, powoduje, że za tę samą kwotę środku finansowych możemy kupić znacznie mniej produktów spożywczych i innych rzeczy niezbędnych do życia. Taka sytuacja z kolei uzasadnia przyjęcie, że nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. i pozwala na wystąpienie z powództwem o podwyższenie dotychczas ustalonych alimentów.

Adwokat Sprawy Rodzinne Częstochowa

Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Częstochowy, kontakt telefoniczny, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza kontaktowego zamieszczonego na stronie). Świadczę kompleksowe usługi prawne w sprawach rodzinnych, na każdym etapie postępowania: sprawy o alimenty (podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego), sprawy o ustalenie kontaktów, o zmianę kontaktów lub o zakazanie kontaktów, sprawy o ograniczenie oraz pozbawienie władzy rodzicielskiej, sprawy o przysposobienie i rozwiązanie przysposobienia, sprawy o rozwiązanie małżeństwa (rozwód), separację, zniesienie separacji, sprawy o unieważnienie małżeństwa, sprawy o ustalenie nieistnienia małżeństwa, sprawy o ustalenie ojcostwa, ustalenie macierzyństwa, sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, sprawy o zaprzeczenie ojcostwa i zaprzeczenie macierzyństwa.

Adwokat Artur Szulc