Skazanie prawomocnym wyrokiem karnym podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego. Czy w każdym przypadku wpis o skazaniu zostanie wykreślony z Krajowego Rejestru Karnego?
Czym jest instytucja tzw. zatarcia skazania?
Jest to instytucja przewidziana przez ustawodawcę zarówno w Kodeksie karnym, Kodeksie wykroczeń, jak i w Kodeksie karnym skarbowym. Zatarcie skazania należy rozumieć jako swoistą fikcję niekaralności skazanego, która jest przyjmowana wraz z upływem określonego przez ustawę czasu. Po upływie określonego czasu, przestępstwo uznawane jest za niebyłe, a tym samym skazany za osobę w przeszłości niekaraną. Innymi słowy, osoba, której skazanie uległo już zatarciu jest uprawniona do deklarowania swojej niekaralności we wszelkich składanych przez siebie oświadczeniach, w tym również o charakterze urzędowym.
Od czego zależy długość okresu, po jakim nastąpi zatarcie skazania?
Długość okresu zatarcia skazania uzależniona jest od rodzaju i wysokości wymierzonej sprawcy sankcji karnej.
Zatarcie skazania za przestępstwo
- W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Sąd może jednak na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. W razie natomiast skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
- W przypadku skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
- W razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania albo darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
- W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.
- Jeżeli orzeczono środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania. Zatarcie skazania nie może również nastąpić przed wykonaniem środka zabezpieczającego.
- Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
Jakie przestępstwa nie ulegają zatarciu?
Zatarciu nigdy nie ulegnie skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.
Zatarcie skazania za wykroczenie
W przypadku wykroczenia, bez względu na rodzaj orzeczonej wobec sprawy kary, ukaranie uważa się za niebyłe po upływie 2 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia kary.
Jeżeli ukarany przed upływem okresu 2 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary, popełnił nowe wykroczenie, za które wymierzono mu karę aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny, ukaranie za oba wykroczenia uważa się za niebyłe po upływie 2 lat od wykonania, darowania albo od przedawnienia wykonania kary za nowe wykroczenie.
Jeżeli orzeczono środek karny, uznanie ukarania za niebyłe nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem wykonania.
Zatarcie skazania za przestępstwo skarbowe
Skazania za przestępstwa skarbowe ulegają zatarciu na takich samych zasadach, jak w przypadku przestępstw powszechnych.
Zatarcie skazania za wykroczenie skarbowe
W przypadku wykroczeń skarbowych, orzeczenie kary lub środka karnego (przepadek przedmiotów, ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów) uważa się za niebyłe z upływem 2 lat od wykonania, darowania albo przedawnienia ich wykonania, chyba że kodeks stanowi inaczej.
W razie odstąpienia od wymierzenia kary lub środka karnego, zatarcie skazania następuje z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.
Jeżeli natomiast ukarany po rozpoczęciu, lecz przed upływem okresu 2 lat od wykonania, darowania albo przedawnienia ich wykonania, ponownie popełnił przestępstwo skarbowe, wykroczenie skarbowe, przestępstwo lub wykroczenie, za które orzeczono karę lub środek karny w postaci przepadku przedmiotów, ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, przepadek korzyści majątkowej, ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej, zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska, podania wyroku do publicznej wiadomości, pozbawienia praw publicznych, środka związanego z poddaniem sprawcy próbie: warunkowego zawieszenie wykonania kary lub w razie odstąpienia od ich wymierzenia, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego uważa się za niebyłe z upływem roku od uiszczenia lub ściągnięcia tej grzywny albo od przedawnienia jej wykonania.
Adwokat Artur Szulc
Adwokat Sprawy Karne Częstochowa
Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Częstochowy, kontakt telefoniczny, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza kontaktowego zamieszczonego na stronie). Świadczę kompleksowe usługi prawne w sprawach karnych, na każdym etapie postępowania: przesłuchanie, postępowanie przygotowawcze, obrona przed sądem, apelacja, kasacja.
Adwokat Artur Szulc
