1. Kto może wystąpić z żądaniem orzeczenia separacji małżeństwa?
   Z żądaniem orzeczenia separacji może wystąpić każdy z małżonków.
2. Warunki do orzeczenia separacji małżeństwa.
   Warunkiem orzeczenia separacji małżeństwa jest potwierdzenie zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego, który stanowi podstawową przesłankę do orzeczenia separacji małżeństwa. Przed orzeczeniem separacji sąd bada zatem czy nastąpiło zerwanie wszelkich więzi między małżonkami, tj. uczuciowej, fizycznej i gospodarczej. To czy rozpad jest zupełny, każdorazowo ocenia sąd.
3. Przesłanki negatywne orzeczenia separacji małżeństwa.
   Przesłanką negatywną wydania orzeczenia o separacji małżeństwa jest sytuacja, w której na skutek orzeczenia separacji miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków oraz sprzeczność orzeczenia separacji z zasadami współżycia społecznego z innych względów.
4. Separacja z orzeczeniem o winie czy też bez orzeczenia o winie?
   Określenia w pozwie o separację wymaga czy chcemy, aby sąd orzekł z czyjej winy nastąpił rozpad małżeństwa. Jeżeli bowiem żaden z małżonków nie żąda orzeczenia o winie, sąd nie będzie tego rozstrzygał, co w praktyce oznacza brak konieczności przeprowadzenia często żmudnego postępowania dowodowego i krótszy proces.
   Mieć na względzie należy jednak, iż orzeczenie o winie ma swoje konsekwencje w sferze potencjalnych możliwości żądania alimentów od małżonka wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozpadu pożycia, a orzeczenie separacji pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd może orzec, że małżonek wyłącznie winny zobowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
5. Właściwość sądu. Opłata od pozwu.
   Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku tej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
   Opłata od pozwu o orzeczenie separacji wynosi (na moment publikacji tego artykułu) 600 zł, które należy uiścić w kasie sądu lub na rachunek bankowy sądu.
6. O czym jeszcze sąd może rozstrzygnąć w wyroku orzekającym separację?
   W wyroku orzekającym separację, sąd orzeka również o władzy rodzicielskiej, alimentach, a także kontaktach, jeżeli strony posiadają wspólne małoletnie dzieci. Na zgodny wniosek stron, sąd może zaniechać orzekania o kontaktach z dziećmi.
   Sąd może orzec także o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania.
   Dodatkowo, w wyroku orzekającym separację może znaleźć się także rozstrzygnięcie dotyczące podziału majątku wspólnego, jeżeli żądanie takie zgłosi jedna ze stron postępowania, przy czym sąd będzie orzekał w tym zakresie tylko wtedy, jeżeli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
7. Rozwód a separacja – różnice.
   Najistotniejsza różnica między rozwodem a separacją polega na tym, iż orzeczenie rozwodu powoduje ustanie małżeństwa ostatecznie kończąc związek małżeński, podczas gdy separacja nie wywołuje takich skutków. W razie orzeczenia separacji, możliwe jest jej zniesienie, na skutek czego małżonkowie powracają do wspólnego pożycia. W sytuacji orzeczenia rozwodu natomiast, jeśli małżonkowie chcą do siebie wrócić, muszą na nowo zawrzeć związek małżeński. W razie orzeczenia separacji żaden z małżonków nie może zawrzeć nowego związku małżeńskiego, albowiem formalnie pozostają oni nadal w małżeństwie. Podobnie, orzeczenie separacji nie pozwala na zmianę nazwiska i powrót do nazwiska używanego sprzed zawarcia związku małżeńskiego, co jest możliwe w przypadku orzeczenia rozwodu. Przy orzeczeniu rozwodu między małżonkami wygasają wszelkie obowiązki, natomiast przy separacji, jeśli wymagają tego względy słuszności małżonkowie obowiązani są do wzajemnej pomocy.
8. Pozostałe skutki prawne orzeczenia separacji.
   Pozostałe skutki prawne są jednakowe dla rozwodu i separacji, a powstają z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
   Skutkami prawnymi orzeczenia separacji są:
   1. powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami,
   2. utrata możliwości dziedziczenia małżonków po sobie z ustawy,
   3. wyłączenie małżonka z dziedziczenia w przypadku, gdy spadkodawca wystąpił o separację lub rozwód z jego winy, a żądanie to było uzasadnione,
   4. uchylenie domniemania, że dziecko urodzone przez żonę pozostającą w separacji jest dzieckiem męża,
   5. wpisanie wzmianki o separacji w akcie małżeństwa,
   6. ustanie obowiązku wspólnego pożycia, zachowania wierności, przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny oraz wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodzinnych.

Adwokat Sprawy Rodzinne Częstochowa
Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Częstochowy, kontakt telefoniczny, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza kontaktowego zamieszczonego na stronie). Świadczę kompleksowe usługi prawne w sprawach rodzinnych, na każdym etapie postępowania: sprawy o alimenty (podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego), sprawy o ustalenie kontaktów, o zmianę kontaktów lub o zakazanie kontaktów, sprawy o ograniczenie oraz pozbawienie władzy rodzicielskiej, sprawy o przysposobienie i rozwiązanie przysposobienia, sprawy o rozwiązanie małżeństwa (rozwód), separację, zniesienie separacji, sprawy o unieważnienie małżeństwa, sprawy o ustalenie nieistnienia małżeństwa, sprawy o ustalenie ojcostwa, ustalenie macierzyństwa, sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, sprawy o zaprzeczenie ojcostwa i zaprzeczenie macierzyństwa.

Adwokat Artur Szulc