W kodeksie karnym została przewidziana instytucja tzw. wyroku łącznego, która jest stosowana, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Kara łączna

Przewidziana w Kodeksie karnym instytucja kary łącznej ma na celu wydanie przez sąd jednego wyroku, w którym zostają połączone wcześniej orzeczone wyroki innych sądów i na ich podstawie skazanemu zostaje wymierzona kara łączna. Należy przy tym zauważyć, iż orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Oznacza to, że sąd przy orzekaniu kary łącznej bierze pod uwagę postawę skazanego w trakcie odbywania kary oraz stosunek skazanego do popełnionych przestępstw, które wynikają w szczególności z opinii o skazanym uzyskanej z jednostki penitencjarnej, w której skazany odbywa karę.
Sąd orzekając karę łączną może połączyć zarówno kary bezwzględnego pozbawienia wolności, jak i kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania, kary ograniczenia wolności oraz kary grzywny.

Wymiar kary łącznej

Sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak:
• 810 stawek dziennych grzywny,
• 2 lat ograniczenia wolności,
• 20 lat pozbawienia wolności.
Jeżeli najwyższą z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa jest kara 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności, dolną granicę kary łącznej przyjmuje się w tej wysokości. Karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach.
Jeżeli suma orzeczonych kar pozbawienia wolności wynosi 25 lat albo więcej, a chociażby jedna z podlegających łączeniu kar wynosi nie mniej niż 10 lat, sąd może orzec karę łączną 25 lat pozbawienia wolności.

Praktyczny przykład orzeczenia kary łącznej

Jeśli postępowanie w przedmiocie orzeczenia kary łącznej dotyczy skazanego, względem którego orzeczone zostały mocą odrębnych wyroków kary: 6 lat pozbawienia wolności, 3 lata pozbawienia wolności oraz 2 lat pozbawienia wolności, to granice kary łącznej będą następujące:
• minimalna granica wyniesie 6 lat i 1 miesiąc pozbawienia wolności (jako najwyższa z kar podlegających łączeniu),
• maksymalna granica wyniesie 11 lat pozbawienia wolności (jako suma kar podlegających łączeniu).

W takim przypadku sąd wydając wyrok łączny orzeknie względem skazanego karę łączną w granicach od 6 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności do 11 lat pozbawienia wolności.

Połączenie kary pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności

Wydając wyrok łączny, sąd może połączyć kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności – sąd wymierza w takim przypadku karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Czy możliwe jest wydanie wyroku łącznego w sytuacji, w której skazany wykonał już część kary podlegającej łączeniu?

Wydaniu wyroku łącznego nie stoi na przeszkodzie, że poszczególne kary podlegające łączeniu zostały już w całości albo w części wykonane przed wydaniem wyroku łącznego. W takiej sytuacji, sąd zaliczy w wyroku na poczet kary łącznej okres wykonanych w całości albo w części kar podlegających łączeniu.

Jaki sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego?

Do wydania wyroku łącznego właściwy jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji.

Jak wygląda postępowanie w przedmiocie wyroku łącznego?

Wyrok łączny wydawany jest z urzędu albo na wniosek skazanego, jego adwokata lub na wniosek prokuratora.
Orzeczenie kary łącznej jest obowiązkiem sądu, wyrok łączny jest wydawany po przeprowadzeniu rozprawy.
Obecność skazanego na rozprawie w przedmiocie wyroku łącznego nie jest obowiązkowa, chyba że sąd uzna, że udział skazanego w rozprawie jest konieczny – wówczas skazany zostanie wezwany na rozprawę, a jeżeli jest on pozbawiony wolności, to sąd zarządzi jego doprowadzenie.

Czy od wyroku łącznego można się odwołać?

Tak, od wyroku łącznego można się odwołać za pomocą wniesienia apelacji.

Adwokat jako obrońca w postępowaniu w przedmiocie wydania wyroku łącznego
Skazany w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego ma prawo korzystać z pomocy adwokata ustanowionego w charakterze obrońcy.
Adwokat jest w stanie jeszcze przed wszczęciem postępowania w przedmiocie orzeczenia kary łącznej wskazać które z kar podlegają łączeniu i czy w tym konkretnym przypadku również będą one podlegać łączeniu. Adwokat wskaże również najkorzystniejszą metodę, która może zostać zastosowana przez sąd przy orzekaniu o karze łącznej.

Weronika Nocuń, Adwokat Artur Szulc

Adwokat Sprawy Karne Częstochowa
Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w kancelarii na terenie Częstochowy, kontakt telefoniczny, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza kontaktowego zamieszczonego na stronie). Świadczę kompleksowe usługi prawne w sprawach karnych, na każdym etapie postępowania: przesłuchanie, postępowanie przygotowawcze, obrona przed sądem, apelacja, kasacja.

Adwokat Artur Szulc