Spadek po zmarłym można nabyć na mocy dziedziczenia ustawowego, który jest uregulowany w kodeksie cywilnym albo można spadek nabyć na mocy testamentu. Często spadkobiercy zadają sobie pytanie czym jest dziedziczenie ustawowe, a czym testamentowe, jakie są między nimi różnice oraz które z nich ma pierwszeństwo.

Dziedziczenie testamentowe

Dziedziczenie testamentowe występuje w sytuacji, w której spadkodawca zapisał swój majątek wybranej przez siebie osobie trzeciej, niezależnego od tego, czy jest z nim spokrewniona. Spadkodawca może zdecydować kto otrzyma całość lub odpowiednią część majątku po jego śmierci. Ma prawo powołać do spadku jedną lub więcej osób i może sam zdecydować kto i w jakich udziałach nabędzie prawo do jego majątku. Jednak, aby było to możliwe, konieczne jest sporządzenie testamentu.

Wskazać przy tym należy, iż istnienie testamentu powoduje, że dziedziczenie nastąpi na jego podstawie i znajdzie pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym, albowiem spadkobierca za pomocą testamentu, a więc rozrządzenia na wypadek śmierci wskazuje wyraźnie osoby, które powołuje do spadku po sobie.

Dziedziczenie ustawowe

Dziedziczenie ustawowe następuje wtedy, gdy zmarły nie pozostawi za życia swojej ostatniej woli w formie testamentu, ewentualnie również w sytuacji, w której istniejący testament okazał się nieważny, albo też w sytuacji, w której co prawda istnieje testament, jednakże wszyscy spadkobiercy lub część z nich zdecydowali się odrzucić spadek – wówczas dochodzi do dziedziczenia ustawowego w całości lub odpowiedniej części. Ostatnią z sytuacji, w której pomimo istnienia testamentu nastąpi dziedziczenie ustawowe, zachodzi wtedy, kiedy testament odnosi się do dziedziczenia jedynie części masy spadkowej.

Przede wszystkim dziedziczenie ustawowe tym różni się od dziedziczenia testamentowego, że spadkodawca nie ma możliwości wskazania określonej grupy spadkobierców, tak jak ma to miejsce w przypadku dziedziczenia testamentowego. Spadkobierca w takiej sytuacji jest związany aktualnymi przepisami Kodeksu cywilnego i ich wskazaniami w zakresie tego kto i w jakim udziale zostaje powołany do spadku. Grupy dziedziczenia ustawowego są następujące:

1 grupa : małżonek i dzieci;
2 grupa: małżonek i rodzice;
3 grupa: małżonek i rodzeństwo;
4 grupa: dziadkowie;
5 grupa: pasierbowie;
6 grupa: gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy i Skarb Państwa.

Podsumowanie

Spadkodawca może powołać jedną lub więcej osób do całego lub do części spadku wyrażonej ułamkowo. Jeśli spadkodawca nie wskaże w jakiej części powołuje spadkobiercę, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, przyjmuje się, że udziały są równe.

Konkludując, jeżeli spadkodawca pozostawił po sobie ważny i skuteczny testament, to pierwszeństwo zawsze będzie miało dziedziczenie testamentowe. Jest to dokument, który zawiera ostatnią wolę spadkodawcy co do podziału majątku. Tylko w ten sposób można dokonać modyfikacji ustawowej kolejności dziedziczenia.

Weronika Nocuń

Adwokat Artur Szulc

Adwokat Sprawy Cywilne Częstochowa

Zachęcam do nawiązania bezpośredniego kontaktu w dowolnie wybranej formie (kontakt bezpośredni w Kancelarii na terenie Częstochowy, kontakt telefoniczny, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza kontaktowego zamieszczonego na stronie). Świadczę kompleksowe usługi prawne w sprawach cywilnych, na każdym etapie postępowania: sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, sprawy o dział spadku, sprawy o zniesienie współwłasności, sprawy o ochronę dóbr osobistych, sprawy o odszkodowanie i zadośćuczynienie za czyny niedozwolone, w tym w szczególności odszkodowania za wypadku komunikacyjne, sprawy o zapłatę należności wynikających z umów, sprawy o eksmisję, sprawy o wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z lokali, sprawy z zakresu prawa autorskiego, sprawy o zasiedzenie nieruchomości, sprawy o ustalenie lub uregulowania stanu prawnego nieruchomości, sprawy o ustanowienie lub zmianę treści służebności, w szczególności służebności drogi koniecznej i służebności przesyłu, sprawy o roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

Adwokat Artur Szulc