Czym jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny to nieizolacyjny system wykonywania kary, który polega na odbyciu kary przez osobę skazaną w warunkach wolnościowych,w miejscu jej zamieszkania i przy zastosowaniu systemów elektronicznych ograniczających jej swobodę poruszania się i zmiany miejsca pobytu.
Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego stwarza skazanemu możliwość kontynuowania pracy zawodowej, nauki, życia rodzinnego oraz społecznego, pozwalając przy tym zachować więzi z rodziną oraz przyjaciółmi i chroni skazanego przed wykluczeniem z tych sfer życia.
Na czym polega dozór elektroniczny?
Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego polega w praktyce na zamontowaniu specjalnych urządzeń rejestrujących, tj. nadajnika radiowego (przypominającego wyglądem duży zegarek) zakładanego najczęściej na nogę bądź nadgarstek oraz urządzenia monitorującego, które powinno znajdować się w miejscu odbywania kary. Od momentu zainstalowania tychże urządzeń rozpoczyna się proces monitorowania.
W okresie wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego osoba objęta dozorem w godzinach określonych przez sąd powinna znajdować się w miejscu odbywania kary. Natomiast w razie naruszenia przez skazanego zasad (harmonogramu) odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego urządzenie zarejestruje uchybienie, a o tym fakcie powiadamiany jest natychmiast sędzia oraz kurator zawodowy.
Konsekwencją naruszenia zasad (harmonogramu) odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może być uchylenie przez sąd dozoru elektronicznego i zarządzenie wykonania kary w zakładzie karnym.
Jakie warunki należy spełnić, aby odbyć karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego? Kto może ubiegać się o dozór elektroniczny?
W celu odbycia kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy uzyskać zgodę sądu penitencjarnego, w którego okręgu skazany przebywa, przy czym muszą być spełnione łącznie następujące warunki:
- orzeczona kara pozbawienia wolności nie może przekraczać jednego roku i 6 miesięcy oraz nie mogą zachodzić warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k. (recydywa wielokrotna) – o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego mogą ubiegać się również osoby, wobec których orzeczono karę zastępczą za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (warunek jednego roku i 6 miesięcy dotyczy również sumy dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno);
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę na odbywanie przez niego dozoru elektronicznego (konieczne jest uzyskanie pisemnej zgody osób wspólnie zamieszkujących ze skazanym, obejmującej również umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenia czynności kontrolnych, a następnie załączenie tejże zgody do wniosku o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, który składany jest do sądu;
- odbywaniukary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, m. in. zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów czy możliwości organizacyjne ich obsługi.
Kto nie może zostać objęty systemem dozoru elektronicznego?
Zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie udziela się skazanemu w warunkach określonych w art. 64 § 2 k.k. (recydywa wielokrotna). Systemem tym nie mogą być również objęte osoby, wobec których orzeczono karę aresztu za wykroczenie, zastępczą karę pozbawienia wolności za wykroczenie skarbowe, karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności oraz osoby skazane na karę aresztu wojskowego.
Wniosek o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Podmioty uprawnione do wystąpienia z wnioskiem. Właściwość sądu. Wymagane dokumenty.
Wniosek o odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może złożyć zarówno sam skazany, jak i jego obrońca, prokurator, kurator sądowy oraz dyrektor zakładu karnego (w sytuacji, w której skazany przebywa w zakładzie karnym).
Wniosek o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie podlega opłacie. Wniosek może zostać złożony także w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności.
Orzekanie w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy do właściwości sądu okręgowego, wydział penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wraz z uzasadnieniem należy złożyć na piśmie. Do wniosku należy załączyć zgodę osoby lub osób pełnoletnich, jeśli wspólnie zamieszkują ze skazanym w miejscu, gdzie będzie wykonywany dozór elektroniczny.
Postępowanie przed sądem po złożeniu wniosku o odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Po złożeniu w sądzie wniosku o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, sąd bada, czy w miejscu, w którym ma być wykonywana przez skazanego kara w systemie dozoru elektronicznego, istnieją warunki do zamontowania urządzeń monitorujących.
Przed wydaniem postanowienia o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, sąd penitencjarny wyznaczy posiedzenie w celu wysłuchania skazanego.
Na ewentualne postanowienie sądu odmawiające udzielenia zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego przysługuje zażalenie. Natomiast powody wniosek skazanego lub jego obrońcy może być złożony po upływie 3 miesięcy.
